Phát âm tiếng Anh là một trong những yếu tố quan trọng giúp bạn giao tiếp tự tin và hiệu quả. Dù bạn đang chuẩn bị cho một kỳ thi hay chỉ đơn giản là muốn nâng cao kỹ năng ngôn ngữ của mình, việc nắm vững cách phát âm chính xác sẽ mang lại nhiều lợi ích. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá những phương pháp để cải thiện cách phát âm tiếng Anh, giúp bạn dễ dàng hơn trong việc thể hiện ý tưởng và kết nối với người khác bằng tiếng Anh nhé!

1. Top lỗi phát âm tiếng Anh người Việt hay mắc phải

Phát âm tiếng Anh là một trong những kỹ năng khiến nhiều người học tiếng Anh cảm thấy “đau đầu,” đặc biệt là với người Việt. Chúng ta thường gặp phải những lỗi cơ bản nhưng lại ảnh hưởng nhiều đến khả năng giao tiếp. 

Sau đây là một số lỗi phát âm tiếng Anh phổ biến mà người Việt hay gặp phải:

Lỗi 1: Phát âm sai hoàn toàn

Một trong những vấn đề lớn nhất là phát âm sai các âm không tồn tại trong tiếng Việt. Vì không quen thuộc, nhiều người có xu hướng thay thế chúng bằng những âm tiếng Việt gần giống nhất. 

Chẳng hạn, âm /θ/ trong từ “think” thường bị đọc thành /t/, nên từ “think” biến thành “tink.” Tương tự, âm /ð/ trong từ “this” thường bị đọc thành /d/, khiến “this” trở thành “dis.” Ngoài ra, việc nhầm lẫn giữa hai âm /i:/ và /ɪ/ cũng là lỗi phổ biến, chẳng hạn như việc phát âm từ “sheep” (con cừu) thành “ship” (con tàu).

Lỗi 2: Đọc đúng âm nhưng bị giật

Có những trường hợp người học phát âm đúng, nhưng lại đọc các âm một cách rời rạc, không liền mạch. Lỗi này khá phổ biến bởi khi mới học phát âm tiếng Anh, mọi người thường có thói quen dịch phát âm từng từ một. 

Điều này khiến cho câu nói nghe không tự nhiên, giống như bị “giật” giữa các từ. Ví dụ, câu “I am a student” có thể bị phát âm thành “I .. am .. a .. stu .. dent”, làm mất đi tính mượt mà của câu nói.

Lỗi 3: Thiếu ngữ điệu và trọng âm

Ngữ điệu và trọng âm là yếu tố quan trọng trong tiếng Anh mà người Việt thường bỏ qua. Khi không chú ý đến việc nhấn trọng âm tiếng Anh hoặc sử dụng ngữ điệu đúng cách, câu nói có thể trở nên khó hiểu và không tự nhiên. 

Ví dụ, từ “present” khi dùng như động từ (nhấn âm cuối) phải đọc là “preSENT”, nhưng nếu nhấn sai thành “PRESent” (như danh từ) sẽ gây hiểu lầm về nghĩa.

Những lỗi phát âm này đều có thể khắc phục được nếu bạn tập trung luyện phát âm tiếng Anh thường xuyên và có phương pháp đúng đắn.

2. Cách phát âm tiếng Anh chuẩn bản xứ

Để luyện phát âm tiếng Anh hiệu quả, dưới đây là các yếu tố bạn cần nắm vững. Avada sẽ chia sẻ đến bạn các quy tắc trong phát âm tiếng Anh, cũng như cách áp dụng các kỹ thuật này vào thực hành để cải thiện khả năng phát âm của bạn.

1. Làm quen với bảng phiên âm quốc tế IPA

Đầu tiên và quan trọng nhất, khi học phát âm tiếng Anh, bạn cần làm quen với bảng phiên âm quốc tế IPA (International Phonetic Alphabet). Đây là công cụ chuẩn giúp bạn nhận biết và luyện tập cách phát âm các âm trong tiếng Anh một cách chính xác nhất. Bảng IPA không giống như bảng chữ cái tiếng Anh thông thường mà chứa các ký hiệu đại diện cho từng âm riêng lẻ trong ngôn ngữ.

Bảng IPA trong tiếng Anh gồm 44 phiên âm, bao gồm:

• 20 nguyên âm (vowels)

• 24 phụ âm (consonants)

Nguyên âm và phụ âm trong bảng IPA sẽ bao gồm:

• Monophthongs (Nguyên âm đơn)

• Diphthongs (Nguyên âm đôi)

• Consonants (Phụ âm)

Hiểu và nắm vững các quy tắc trong bảng phiên âm IPA này sẽ giúp bạn phát âm chính xác hơn, đặc biệt khi học từ mới hoặc khi cần phân biệt các âm khác nhau trong tiếng Anh. Bạn nên bắt đầu bằng việc học từng nguyên âm và phụ âm đơn trước, rồi sau đó mới chuyển sang nguyên âm đôi và cách phát âm các âm phức tạp hơn. 

2. Quy tắc phát âm đuôi s/es/ed

Một trong những quy tắc quan trọng khi học phát âm tiếng Anh là cách phát âm các đuôi s/es/ed. Đây là các âm thường xuất hiện trong danh từ số nhiều, động từ ở thì hiện tại đơn ngôi thứ ba số ít, và động từ ở thì quá khứ. Việc phát âm đúng các đuôi này sẽ giúp bạn nói tiếng Anh một cách chuẩn xác và dễ hiểu hơn.

Cách phát âm đuôi s/es:

• /s/: Khi danh từ số nhiều hoặc động từ kết thúc bằng âm cuối là /t/, /p/, /f/, /k/, /ð/, đuôi “s” sẽ được phát âm là /s/. Ví dụ: “cats” (/kæts/), “hats” (/hæts/).

• /z/: Nếu âm cuối của danh từ hoặc động từ có âm cuối là /b/, /g/, /d/, /ð/, /v/, /l/, /r/, /m/, /n/, /η/ hoặc các nguyên âm như u, e, a, i, o, đuôi “s” sẽ được phát âm là /z/. Ví dụ: “dogs” (/dɒɡz/), “chairs” (/ʧɛrz/).

• /ɪz/: Đuôi “s/es” sẽ được phát âm là /ɪz/ nếu từ kết thúc bằng các âm /s/, /z/, /ʃ/, /ʒ/, /tʃ/, /dʒ/ (thường kết thúc là các chữ cái ce, se, cy, x, z, sh, ch, s, ge. Ví dụ: “watches” (/ˈwɒʧɪz/), “dishes” (/ˈdɪʃɪz/).

Cách phát âm đuôi ed:

• /t/: Khi động từ kết thúc bằng một âm vô thanh như /p/, /k/, /f/, /s/, /ʃ/, /tʃ/, đuôi “ed” sẽ được phát âm là /t/. Ví dụ: “hoped” (/həʊpt/), “watched” (/wɒʧt/).

• /d/: Nếu động từ kết thúc bằng một âm hữu thanh (ngoại trừ /t/ và /d/), đuôi “ed” sẽ được phát âm là /d/. Ví dụ: “played” (/pleɪd/), “loved” (/lʌvd/).

• /ɪd/: Khi động từ kết thúc bằng /t/ hoặc /d/, đuôi “ed” sẽ được phát âm là /ɪd/. Ví dụ: “wanted” (/ˈwɒntɪd/), “needed” (/ˈniːdɪd/).

Hiểu và nắm rõ các quy tắc này sẽ giúp bạn phát âm một cách chính xác hơn, đồng thời cải thiện kỹ năng nói và viết tiếng Anh của mình.

3. Quy tắc trọng âm câu

Khi nói tiếng Anh, không phải tất cả các từ đều được phát âm với mức độ nhấn mạnh như nhau. Một số từ trong câu sẽ được phát âm mạnh hơn để truyền tải ý nghĩa chính, trong khi các từ khác lại được phát âm nhẹ hơn, thậm chí đôi khi bị giản lược.

Các từ quan trọng mang ý nghĩa nội dung, như danh từ, động từ chính, tính từ, và trạng từ thường được nhấn mạnh trong câu. Ngược lại, các từ chức năng như đại từ, liên từ, giới từ, và động từ hỗ trợ thường không được nhấn mạnh.

Ví dụ:

• “I want to go to the park.”

  • Các từ mang trọng âm chính: “want” và “park.”

  • Các từ chức năng không nhấn mạnh: “I,” “to,” và “the.”

Khi bạn nắm vững quy tắc trọng âm câu, câu nói của bạn sẽ rõ ràng hơn và người nghe dễ dàng hiểu được ý chính bạn muốn truyền đạt.

4. Quy tắc nối âm

Nối âm là một kỹ thuật quan trọng giúp làm cho câu nói của bạn trở nên tự nhiên và trôi chảy hơn. Trong tiếng Anh, khi một từ kết thúc bằng phụ âm và từ tiếp theo bắt đầu bằng nguyên âm, hai âm này thường được nối lại mà không có sự ngắt quãng.

Ví dụ:

• “My seat” được phát âm là /maɪ sit/, với âm cuối /aɪ/ của “my” và âm đầu /s/ của “seat” được nối liền nhau.

• “Nice apple” được phát âm là /naɪs æpəl/, âm /s/ của “nice” và âm /æ/ của “apple” được nối lại trơn tru.

Khi nắm vững kỹ thuật này, bạn sẽ dễ dàng phát âm các cụm từ và câu một cách mềm mại, không bị cứng nhắc như khi đọc từng từ một.

5. Quy tắc giảm âm

Trong giao tiếp hàng ngày, người bản xứ thường bỏ qua một số âm để giúp câu nói nhanh và trôi chảy hơn. Đây gọi là hiện tượng giảm âm hoặc elision. Các âm /t/ hoặc /d/ thường bị lược bỏ khi đứng giữa hai phụ âm khác.

Ví dụ:

• “Next time” được phát âm là /nɛks taɪm/ thay vì /nɛkst taɪm/.

• “Best friend” được phát âm là /bɛs frɛnd/ thay vì /bɛst frɛnd/.

Giảm âm là một phần tự nhiên của việc nói tiếng Anh một cách tự nhiên, và hiểu quy tắc này sẽ giúp bạn dễ dàng giao tiếp với người bản xứ mà không gặp khó khăn trong việc hiểu họ.

3. Mẹo học phát âm tiếng Anh hiệu quả

Shadowing là một phương pháp học phát âm tiếng Anh rất hiệu quả, đặc biệt là cho những ai muốn cải thiện kỹ năng nghe và nói. Về cơ bản, Shadowing yêu cầu bạn nghe và lặp lại ngay những gì người bản ngữ nói một cách nhanh chóng và chính xác. 

Bằng cách này, bạn có thể cải thiện ngữ điệu, phát âm và tốc độ nói giống người bản xứ nhanh chóng mà không cần phải cố gắng thuộc quá nhiều quy tắc phát âm. 

Sau đây là lộ trình học phát âm tiếng Anh chuẩn theo phương pháp Shadowing:

Bước 1: Chọn tài liệu để shadowing

• Tài liệu bạn chọn ảnh hưởng lớn đến hiệu quả học tập, do đó hãy chọn lọc các tài liệu phù hợp. Nếu chọn đoạn quá khó hoặc quá nhanh, bạn sẽ dễ cảm thấy nản và không hiểu hết nội dung.

• Lời khuyên cho người mới bắt đầu: Hãy tìm những video, audio ngắn, có phụ đề (hoặc transcript) và dễ hiểu. Các đoạn phim hoạt hình hoặc chương trình dành cho trẻ em cũng là lựa chọn tuyệt vời, vì chúng thường có ngôn ngữ đơn giản, rõ ràng và dễ nghe.

Bước 2: Nghe và hiểu trước khi shadowing

• Tại sao cần nghe trước? Nếu bạn nhảy ngay vào lặp lại mà chưa hiểu nội dung, bạn sẽ dễ bỏ sót hoặc phát âm sai các từ khó. Bước này giúp bạn làm quen với giọng điệu, từ vựng và cách phát âm trước khi bước vào giai đoạn shadowing.

• Cách thực hiện: Nghe 1-2 lần với phụ đề để nắm sơ nội dung. Nếu có từ nào quá khó, bạn có thể dừng lại để tra nghĩa, nhưng đừng quá tập trung vào việc hiểu hết từng từ, mà nên chú trọng vào việc hiểu ý chính.

Bước 3: Lặp lại từng câu

• Bạn có thể nghe từng câu ngắn hoặc đoạn ngắn (khoảng 5-10 giây), sau đó dừng lại và cố gắng lặp lại chính xác. Ban đầu, việc này có thể khó khăn, nhưng dần dần bạn sẽ quen với nhịp độ và tốc độ của người bản ngữ.

• Lời khuyên: Nếu phát âm của bạn chưa giống, đừng lo lắng. Hãy tua lại và nghe nhiều lần cho đến khi bạn cảm thấy tự tin hơn. Khi đã nắm bắt được, bạn có thể dần dần luyện tập theo các đoạn dài hơn mà không cần dừng lại.

Bước 4: Luyện tập với toàn bộ nội dung

• Bước này giúp bạn rèn luyện khả năng nói liền mạch. Bạn sẽ không chỉ luyện phát âm mà còn cải thiện kỹ năng nói liên tục và tự tin hơn trong giao tiếp.

• Cách thực hiện: Khi đã quen với từng câu, hãy cố gắng lặp lại cả đoạn mà không dừng lại. Đừng lo nếu không hoàn hảo ngay lần đầu, vì việc luyện tập thường xuyên sẽ giúp bạn cải thiện dần.

Bước 5: Ghi âm và so sánh

• Khi bạn ghi âm lại phần luyện tập của mình, bạn sẽ dễ dàng nhận ra những điểm chưa chính xác trong phát âm hoặc ngữ điệu. Việc so sánh với bản gốc giúp bạn biết mình cần chỉnh sửa những gì để tiến bộ hơn.

• Lời khuyên: Nghe lại đoạn ghi âm và tự hỏi: “Phát âm của mình có giống bản gốc chưa?” hoặc “Mình có đang nói một cách tự nhiên và trôi chảy không?” Điều này giúp bạn cải thiện từng bước nhỏ.

Lưu ý quan trọng khi luyện Shadowing:

• Mở khẩu hình đúng cách: Việc mở khẩu hình đúng sẽ giúp bạn phát âm rõ ràng hơn. Ví dụ, để phát âm âm /u:/ trong từ “blue” (xanh dương), bạn cần mở khẩu hình rộng hơn so với âm /u/ trong từ “good” (tốt).

• Kéo dài nguyên âm: Đây là một lỗi phổ biến đối với người học tiếng Anh. Khi nói các từ có âm dài, như âm /i:/ trong từ “see” (thấy), bạn cần kéo dài âm này đúng cách để tránh bị hiểu nhầm.
  Ví dụ, trong câu “I want to see it” (Tôi muốn nhìn thấy nó), bạn cần kéo dài âm /i:/ trong “see” và nói liền mạch để câu không bị ngắt quãng.

• Áp dụng shadowing khi học từ mới: Mỗi khi bạn học một từ mới, hãy luyện tập phát âm của từ đó ngay bằng cách shadowing. Điều này giúp bạn nhớ cách phát âm đúng từ ngay từ đầu và tránh các lỗi sai sau này.

• Chọn giọng bạn thích: Hãy chọn người bản ngữ có giọng nói bạn yêu thích để luyện tập theo. Điều này không chỉ giúp bạn có động lực mà còn giúp bạn dễ dàng bắt chước giọng nói và ngữ điệu hơn.

4. Luyện Phát Âm Tiếng Anh Ở Đâu?

Khi bắt đầu hành trình học phát âm tiếng Anh, việc tìm kiếm những nguồn tài liệu phù hợp là rất quan trọng. Dưới đây là một số nguồn tài liệu tuyệt vời giúp bạn nâng cao kỹ năng phát âm một cách hiệu quả và thú vị.

1. TED-Ed
   Nếu bạn thích học qua video, TED-Ed là một lựa chọn không thể bỏ qua. Với những video ngắn gọn, dễ hiểu và có phụ đề, bạn có thể vừa học kiến thức mới vừa luyện tập shadowing để cải thiện phát âm của mình. Các video này không chỉ mang tính giáo dục cao mà còn rất sinh động và hấp dẫn.

2. YouTube
   YouTube là kho tàng vô tận với nhiều kênh học tiếng Anh. Một số kênh nổi bật mà bạn có thể tham khảo:

• Rachel’s English: Kênh này chuyên cung cấp các bài học chi tiết về phát âm. Rachel sẽ hướng dẫn bạn từng âm một cách dễ hiểu, giúp bạn dễ dàng áp dụng ngay vào thực hành.

• English Addict with Mr. Duncan: Với phong cách hài hước và đầy thông tin, Mr. Duncan mang đến những bài học tiếng Anh thú vị, khiến việc học không còn nhàm chán.

• BBC Learning English: Đây là nguồn tài liệu tuyệt vời với nhiều bài học phát âm và ngữ pháp, rất hữu ích cho những ai muốn củng cố nền tảng tiếng Anh của mình.

• 3. Podcasts

• Lắng nghe các podcast là một cách tuyệt vời để cải thiện kỹ năng phát âm và nghe hiểu. Bạn có thể thử những podcast sau:

• The English We Speak (BBC): Với những bài học ngắn gọn, podcast này giúp bạn học được nhiều cụm từ mới và cách phát âm chính xác.

• ESL Pod: Đây là một nguồn tài liệu được thiết kế đặc biệt cho người học tiếng Anh, với tốc độ nói vừa phải và nội dung dễ tiếp thu.

4. Trang Web và App
   Sử dụng công nghệ để hỗ trợ việc học cũng rất quan trọng. Một số gợi ý cho bạn:

• Forvo: Trang web này cung cấp phát âm của từ từ người bản ngữ, giúp bạn nghe và bắt chước cách phát âm chính xác.

• ELSA Speak: Đây là một ứng dụng thú vị cho phép bạn luyện phát âm với phản hồi tức thì, chỉ ra các lỗi và giúp bạn cải thiện từng ngày.

5. Từ Điển Phát Âm Trực Tuyến
   Một công cụ hữu ích khác là từ điển phát âm trực tuyến.

• Cambridge Dictionary: Trang web này không chỉ cung cấp phát âm của từ trong cả tiếng Anh Anh và Anh Mỹ, mà còn có ví dụ sử dụng từ trong câu, giúp bạn hiểu rõ hơn về ngữ cảnh.

Tóm lại, việc sử dụng đa dạng các nguồn tài liệu sẽ giúp bạn cải thiện phát âm một cách hiệu quả và thú vị hơn. Hãy khám phá và tìm ra những nguồn phù hợp nhất với bạn, và đừng quên luyện tập thường xuyên để đạt được kết quả tốt nhất!